Aymara aru ch’amanchirinaka

Jichha taypi sata phaxsi 8 atuqu urukipanxa, Aymara Yatichawi Ulaqa CEA tantachawinkirinakaxa Aymara Aru Kamani Jach’a Utana ILCNA irnaqirinakaru ukhamaraki aymara aru ch’amanchirinakaruwa katuqt’apxana. Uka aruskiparuxa Universidad Aymara Tupaj Katari INIBOL Aymara, Instituto de Cultura y Lengua Aymara-UNIBOL, Escuela de Gestión Pública Plurinacional, Universidad Mayor de San Simón ukhamaraki walja jach’a tantachawina ch’amanchirinakawa ukankapxana.

 

Uka aruskipañana taqituqita arunaka qhanancht’asaxa mä yanapt’iri jisk’a qutu utt’ayawayapxana. Yanapt’iri tuqunkirinakaxa aymara aru thakhincha (normalización), yatichaña (enseñanza) ukhamaraki yatxataña (investigación) amtanaka akata qhiparuxa juk’ampi ILCNA taypina taqpacha aymara markachirina askipataki yanapt’apxani. Uka qutunkirinakaxa nayra maranakatpacha aymaru qillqt’asawa markasaru ch’amanchaskapxana. Jichhata uksaruxa aymara aru thakhincha (gramática) aymara aru pirwa (diccionario) ukanaka aymara arutkama qillqt’asawa Bolivia markasaru jach’anchañataki katuyapxani.

CEA tantachawixa Coordinadora Nacional de CEPOs ukaru mayacht’asitawa, pasiri pataka maräkipanxa Aymara Yatichawi Ulaqaxa Walter Gutierrez jilatana sumpacha wakiskiri irptata ch’amanchatänwa. Ukhamaraki, Aymara Aru Kamani Jach’a Utaxa IPELC ukaru mayacht’atarakiwa; uka taypinxa kullaka Martha Gonzales Cochi jupawa ch’amanchaña qalltaskaraki, ukhamäpanxa jupa kullakaxa mä taykalantiwa ILCNA taypinxa mayni irnaqiri sullkawiri irnaqirinakaruxa wakiskiri thakhi uñacht’ayasaxa irpxaruñapa.

 

Tukt’ayañataki. IPELC ukhamaraki ILCNA tantachawinakaxa 070, 1313, 269 jakhuni Kamachina phuqhasa utt’ayatawa. Maysatuqitxa ILCNA tantachawixa RM 599/2011 uka kamachi phuqhayiritaki utt’ayatarakiwa. Arunakxata amuyt’itirinakaxa ukhama utt’ayata tantachawinakaxa España markankiri RAE ukaru uñtata arunaktuqita taqi jani walt’añanakxata wakiskiri amuyt’asa qhana yanapt’iritakiwa. Ukhamäpanxa, aymara aruxa arsktana kikpaki  qillqaña amuyt’aña qhananchañaxa janisa ch’ikhinakana amtapa amuyupakaspa ukhamakixaniwa, sasina qhananchirisa utjarakinwa.

 

 

 
Vitaliano Huanca Torrez
Chukiya, taypi sata, 2013